Posiadanie narkotyków jest zabronione, jednakże nie każda z osób je posiadających musi być od razu dilerem, hurtownikiem, narkomanem czy osobą w jakikolwiek sposób uczestniczącą w strukturach zorganizowanych grup przestępczych zajmujących się handlem narkotykami. Każdemu człowiekowi może zdarzyć się popełnić błąd, bądź działać lekkomyślnie i posiadać w związku z tym substancje odurzające bądź środki psychotropowe, których posiadać absolutnie nie powinien.

Czy taka osoba powinna zostać poddana represji karnej? Nie.

Posiadacz narkotyków nie będzie mógł jednak w żadnym wypadku liczyć na uniewinnienie (nie wliczając w to przypadków prowokacji, bądź możliwości wiarygodnego wykazania, że substancja odurzająca w postaci narkotyku została mu podrzucona, lub nie wiedział, że jest to narkotyk). Zwykle w sprawach o posiadanie narkotyków sprawca zostaje zatrzymany „na gorącym uczynku”, więc sprawy tego typu nie wymagają prowadzenia zawiłego postępowania przygotowawczego w sferze dowodowej.

Racjonalny ustawodawca przewidział możliwość zastosowania instytucji umorzenia postępowania karnego wobec sprawcy takiego przestępstwa, jednakże w bardzo ograniczonym zakresie.

Możliwość tę obecnie warunkuje art. 62a Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 29 lipca 2005r. z późn. zm. Dz. U. z 2017 poz. 738. Zgodnie z tym przepisem, wobec posiadacza narkotyków można umorzyć postępowanie karne, gdy przedmiotem czynu są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy. Postępowanie to można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.

Nieznaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych wymagana dla zastosowania instytucji przewidzianej w art. 62a NarkU powinna być niewielka, tj. nie przekraczać kilku gramów.  Ta niewielka ilość winna być ponadto przeznaczona na własny użytek sprawcy.

Nie bez znaczenia dla zastosowania instytucji umorzenia postępowania są informacje z kartoteki karnej sprawcy, a więc fakt jego wcześniejszej karalności – także za przestępstwa narkotykowe. Fakt dotychczasowej karalności nie przekreśla szans na umorzenie postępowania, ale sprawia, że możliwość uzyskania takiego wyniku sprawy jest znacznie utrudniona.

Umorzenie postępowania karnego w praktyce oznacza zakończenie postępowania bez wydania wyroku skazującego przez Sąd, z wydaniem jedynie postanowienia o umorzeniu  (nie musi ono wskazywać na winę sprawcy), które to nie pozostawia śladu w karcie karnej.  Umorzenie postępowania jest więc instytucją, o której zastosowanie warto się ubiegać.

Adw. Milena Ewa Makarska – Szalon