Warunkowe umorzenie postępowania karnego jest instytucją opisaną treścią art. 66 k.k. Zgodnie z tym przepisem, sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne (co do społecznej szkodliwości – im mniejsza ilość, tym mniejsza szkodliwość), okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości (wymagane jest zaistnienie oczywistego stanu faktycznego, co nierzadko zdarza się w tego typu sprawach), a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia  (osoba z ustabilizowaną sytuacją życiową będzie miała łatwiej, niż taka, która nie daje gwarancji przestrzegania prawa) uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. We wniosku o warunkowe umorzenie postępowania należy uzasadnić zaistnienie wszystkich przesłanek, a także dołączyć dokumenty na potwierdzenie podnoszonych argumentów.

Instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego w sprawie narkotykowej ma zastosowanie w przypadku, kiedy oskarżony posiadał narkotyki w ilości większej, niż wynikająca z art. 62a Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii –  a więc w przypadku, kiedy nie ma możliwości umorzenia postępowania karnego prowadzonego wobec sprawcy. Dzięki tej instytucji, oskarżony, mimo zaistnienia przesłanki jego winy, ma szansę na uniknięcie wyroku skazującego. Sąd bowiem, jak zostało wyżej wskazane, może umorzyć postępowanie, jednak pod pewnymi warunkami. Warunkiem jest, by oskarżony w okresie próby (określonym na rok, dwa, albo trzy lata), nie popełnił kolejnego przestępstwa (jakiegokolwiek, niekoniecznie związanego z narkotykami), oraz by przestrzegał porządku prawnego. Bieg okresu próby rozpoczyna się od momentu uprawomocnienia się orzeczenia, a czas okresu próby sąd określa w wyroku.

Wyrok warunkowo umarzający postępowanie nie jest równoznaczny skazaniu – osoba, wobec której zastosowano tę instytucję, może podpisać oświadczenie o niekaralności. Mimo powyższego, warunkowe umorzenie postępowania jest odnotowywane w informacji z Krajowego Rejestru Karnego – ale nie jako skazanie, tylko jako WUP.